İnşaat Mühendisliğinin Tarihçesi

İnşaat mühendisliği, insanlığın başlaması ile birlikte hayatın vazgeçilmez bir parçası olmuştur. İnşaat mühendisliğinin ilk örneklerine M.Ö.4000 ve M.Ö.2000 yılları arasında Antik Mısır ve Mezopotamya (Eski Irak) bölgelerinde rastlanmaktadır. İnsanların göçebe hayattan yerleşik hayata geçmesi ile doğan barınma ihtiyacı, inşaat mühendisliğinin temellerini atmıştır. Daha sonra yerleşim yerleri arasında doğan ulaşım ihtiyacı da bu alandaki mühendislik çalışmalarını getirmiştir.

Büyük yapıların ilk örnekleri M.Ö yaklaşık 2700-2500 lerde yapılmış olan Mısır Piramitleri’dir. Bunun dışında Antik Yunan’da Athena Tapınağı Parthenon, Roma mühendisleri tarafından yapılmış olan Appian Yolu, Çin İmparatorluğu döneminde yapılan Çin Seddi ve Sri Lanka’nın Anuradhapura şehrindeki Jetavanaramaya Buddha Anıtı en eski yapılara diğer örneklerdir.

İnşaat Mühendisliği alanında dünya üzerindeki ilk okul olarak Fransa’da Köprü ve Otoyol Kolordusu’ndan ayrılarak 1747 yılında Köprü ve Karayolları Ulusal Okulu ismini alan okuldur. Bu okul hocaları tarafından hidrolik, makina mekaniği, malzeme bilimi gibi alanlarda standartlar haline gelen kitaplar yayınlanmıştır.

İhtiyaçtan dolayı tasarım, hesaplama, amprik formüller gibi kavramları kendi kendini yetiştirerek kullanan sivil halkın içerisinden asker olmasalar da mühendislik yapan kişiler oluşmuştur. İngiltere’de James Brindley bir değirmenci olarak başladı ve yüzyılın önde gelen kanal üreticisi haline geldi, John Rennie değirmenci çırağı iken Yeni Londra Köprüsünü inşa etti. Bir taş ustası olan Thomas Telford, İngiltere’nin önde gelen karayolu üreticisi oldu. Thomas Telford daha sonra, 1828 yılında inşaat mühendisliğinin resmen bir meslek olarak tanınması ile kurulan  ve bu alandaki ilk kurum olma özelliğini taşıyan İnşaat Mühendisler Kurumu’nun ilk başkanı olmuştur.

İnşaat mühendisliği terimi yine 18. yy da ilk olarak, sivil mühendislik çalışmalarını askeri mühendislik çalışmalarından ayırmak için “civil engineering” olarak kullanılmıştır.

1819 yılında kurulan Norwich Üniversitesi, ABD’de inşaat mühendisliği veren ilk üniversite olmuştur.

Ülkemizde ise,  1727 yılında Damat İbrahim Paşa tarafından açılan ve İTÜ İnşaat Fakultesi’nin başlangıcı olarak kabul edilen Humbarhane inşaat mühendisliği biliminin ilk adımlarıdır. Bugünkü anlamda sivil inşaat mühendisliği ise ilk olarak 1883’de kurulan Hendese-i Mülkiye ile başlamıştır.