İlginizi Çekebilir
  1. Ana Sayfa
  2. İnşaat Yönetimi - Proje Yönetimi
  3. İnşaat İşlerinde Adamsaat Değeri ve Proje Yönetimindeki Yeri

İnşaat İşlerinde Adamsaat Değeri ve Proje Yönetimindeki Yeri

featured



Planlama alanında çalışmaya başlandığında, karşılaşılacak ilk kavramlardan birisi de adamsaat kavramıdır.

Adamsaat, Ms Project, Primavera gibi planlama programlarında karşımıza man-hour olarak çıkan, bir işin süresini hesaplayarak fiziksel planlamasını yapmamıza yarayan bir ölçü birimidir. Bir çalışanın bir saatlik sürede yaptığı işin ölçüsüdür ve bir iş için, kaç saatlik çalışma gerektiğini gösterir. Aslında hayatımıza sonradan giren bir kavram değildir, ortaokul sıralarında, bir havuzu doldurmaya çalışan musluklarla ilgili çözdüğüm sorular da yaptığımız hesaplar, adamsaat hesabı ile aynı mantıktadır.

inşaat-işlerinde-adam-saat-değeriHer işin bir adam saat değeri vardır, örneğin A işi 30 adam saatlik bir iştir, bu demek oluyor ki; 3 adam 10 saatte  bu işi yapabilir; veya 10 adam 3 saatte yine bu işi tamamlayabilir.

Ancak burda araya gireyim, bizim inşaatı atasporu olarak gören müteahhitlerin düşündüğü gibi, hurraaaaa! 30 adam yığayım 1 saatte biter ile olmaz :) sonuçta her işin bir optimum eğrisi vardır, bir yerden sonra fazla adam kardan çok zarar getirir, hızdan çok yavaşlatır, burda matematik devreden çıkar,  devreye işin tecrübesi girmektedir.

Aşağıdaki bağlantıda, inşaat işlerindeki ana kalemlerin yaklaşık adam saat değerlerini görebileceğiniz bir dökümanı, arşivinizde yer alması tavsiyesi ile sizinle paylaşıyorum :

İnşaat İşlerinde Adam Saat Değerleri

İnşaat İşlerinde AdamSaat Uygulamaları
İnşaat İşlerinde AdamSaat Uygulamaları

Bu tabloda bir iki örnek kalemi inceleyelim, betoniyer ile beton dökümü işi (16.001 pozlu) 2,834 adam saat görünmektedir. Bu demektir ki, 10 m3 betonu dökmek için 28,34 adam saatlik çalışma gerekmektedir. 1 günde 8 saatlik bir çalışma kabul edersek; 3,54 adam gün yapar, bu da 1 günde (8 saatte) 4 adam ile yapılacak bir iş anlamına gelir.

Başka bir örnek; 23.014 pozlu nervürlü çelik işine bakalım; bu piyasa tabiri ile demir işçiliğidir. 1 ton demir için 48,77 adam saat gerekmektedir; yani 6 işçi 8 saatte bir ton demir montajını yapabiliyor demektir.

Burda dikkatini çekmek istediğim husus, tabloda 2 farklı adam saat değeri var, birisi Bayındırlık Bakanlığı’nın öngördüğü, diğeri ise çeşitli inşaat firmalarından alınan verilerden çıkarılan ortalama değer. Bu 2 değer arasında bazı kalemlerde ciddi farklılıklar bulunmaktadır. Kurumsal firmalarda, her proje için her iş kaleminin adam saat datası kaydedilir, yeni projelerde, bu projelerdeki değerlerden yola çıkarak kabuller yapılır. İş ilerledikte, o projeye özel adamsaat değerleri ile planlamaya devam edilir. Çünkü adam saat değeri, yapıya (yapı tipi, büyüklüğü), mevsime, firmanın çalışma şekline, ülkeye, şehre, ilgili işin ekibine vs. pek çok kritere göre değişiklik gösterebilir. En doğrusu, firmanın kendi kurumsal süreç varlığı olarak kazandığı verileri kullanmaktır.

İkinci bir uyarım ise, bir iş için belirlenen adam saat değerinin kapsamıdır. Örneğin nervürlü çelik işi. Bu iş, tezgahtaki demir kesim büküm işini yapan adamdan, demiri taşıyan düz işçiye, montajı yapan ustaya kadar hepsini kapsar. Burda size tavsiyem, Bayındırlık Bakanlığı tarafından her sene güncellenen birim fiyat analizleri kitabını veya www.birimfiyat.com gibi sitelerden yararlanarak o işin analizini incelemeniz. Bu analizlerde, hem bayındırlıgın o iş için ön gördüğü birim fiyatı, adamsaat değerini, hem de adam saat analizinde dikkate alacağınız verileri bulabilirsiniz.

Yukarıda bağlantısını verdiğim dökümanda, 16.001 pozlu iş ile ilgili olarak adamsaat değerinin analizi aşağıdaki gibi açıklanmıştır:

    Tablonun 4. kolonunda iş kalemleri için Bayındırlık Bakanlığı’nın öngördüğü işçilik miktarları adamsaat olarak gösterilmiştir. Kolon adı olan “B.B.” Bayındırlık Bakanlığı anlamına gelmektedir. Bir iş kalemine ait adamsaat değeri için birim fiyat analizlerinde o iş kalemi için öngörülen işçilik miktarları toplanmıştır. Örneğin 16.001 poz no’lu “150 dozlu demirsiz beton” iş kalemi için adamsaat değerinin bulunması için aşağıdaki işlem yapılmıştır :

                   Beton ustası………………. 0,50000 saat

                   Makinist…………………… 0,72000 saat

                   Makinist yard……………. 0,15000 saat

                   Düz işçi……………………. 8,00000 saat

                   TOPLAM………………… 9,37000 saat

yapı-adam-saatPeki adam saat değerlerinden proje yönetiminde nasıl faydalanırız? İlk olarak avan iş programından, aktivite bazlı detaylı iş programına inerken, adam saat hesaplamaları kullanırız. Bir işin yukarıda bahsettiğim gibi çeşitli kaynaklardan ( Bayındırlık, inşaat firmalarının ortalama değerleri, kendi firma değerlerimiz vs. ) edindiğimiz adam saat değerleri sayesinde bir iş için gerekli olan iş gücü bellidir. Burada işin miktarı, iş gücü kapasitesi(ekip sayısı), işin süresi olarak 3 ana kavram söz konusudur. Ms Project, Primavera gibi planlama programlarında da bu 3 temel öğeden yola çıkarak planlama yapılır. İşin miktarı sabittir, metraj çıkarılır ve o işin miktarı belirlenir. Burada ekibimiz sabit ise ekibe göre işin süresi hesaplanır, işin süresi sabit ise bu işi kaç kişilik ekip ile bitirebilirim  hesaplanır.

Örneğin 800 m2 lik A işimiz var ve adam saat değeri 1. Yani iş toplamda 800 adamsaattir. 10 adam ile 80 saatte yapabilirim. Eğer iş programına göre bu işi 5 günde yapmam gerekiyorsa, 20 adam ile çalışmam yeterli olacaktır. 20adam x 8 saat  x 5 (gün)=  800 adamsaat. Ama bu iş için 10 kişilik ekibim var ise, 5 değil 10 günde bu işi tamamlayabilirim demektir.

Üstyapı değil de örneğin kıyı liman işleri ile ilgili birim fiyat analizlerine ihtiyacınız olursa, ilgili bakanlığın yayınladığı kitaplara bakabilirsiniz. Birim fiyat tarifleri ile ilgili bakanlıklar:

  • Çevre ve Şehircilik Bakanlığı
  • Karayolları Genel Müdürlüğü [Yol, Köprü, Tünel, Bitümlü Kaplama]
  • Devlet Su İşleri [Proje ve İnşaat, Ağaçlandırma ve Fidanlık İşleri, Jeoteknik Hizmetler, Barajlar ve HES]
  • Orman ve Su İşleri Bakanlığı
  • Milli Savunma Bakanlığı
  • Vakıflar Genel Müdürlüğü
  • İller Bankası
  • PTT
  • Türkiye Elektrik Dağıtım A.Ş. (TEDAŞ)
  • Kültür Bakanlığı

Altyapı, liman işleri vb. makina ağırlıklı işler olduğu için genelde makina saat hesaplaması yapılır. Örneğin ekte gördüğünüz tabloda 15.0011 pozlu serbest kazı işi makina saat olarak hesaplanır. Çünkü bu işte, ekskatavör, loader vb. makinalar kullanılır.

Not: Genel bir iş programı hazırlarken, her makinanın operatörünü 1 adam saat alarak yani 1 makina saat = 1 adamsaat diyerek programa dahil edebilirsiniz.

Bir işin adam saat değerini bulamazsanız veya bu değerin sizin projeniz için doğru olduğuna emin değilseniz, kendi adam saat analizinizi yapabilirsiniz. Doğru bir planlama için, her projenizde bir iş belirli bir süre ilerledikten sonra o iş için kendi verilerinize göre adamsaat değerlerini baz almanız doğru olacaktır. Örneğin bir iş için, 100 m2 lik işin tamamlanmasında 10 adam 1 hafta çalıştı ise, bu işin m2’si  10x6x8/100 = 4,8 adamsaatir. (Pazar günleri tatil sayılmış, 1 gün 8 saat alınmıştır.)

Bu şekilde yapacağımız adamsaat hesapları, her bir aktivitenin ve projenin kümülatif adamsaat değerini ve süresini verir. Büyük projeler anılırken örneğin 100 Milyon adamsaatlik proje denir. 

inşaat-iş-programı-planlamaAdamsaat hesaplaması, sadece bir işin süresini hesaplamamızda, iş programını hazırlamamızda ve programı takip edip güncellememizde değil, aynı zamanda daha sonra kaleme alacağım kazanılmış değer analizi yapmamız için de bize veri oluşturur.

Daha sonraki yazılarımda, adamsaat değerlerinin iş programlarında uygulanışı, kazanılmış değer analizinde adamsaat hesaplamalarının yeri gibi konulara da değineceğim.

 

Bonus: 

Mekanik tesisat işlerinde kullanabileceğiniz adam-saat değerleri : 

Mekanik Tesisat İşleri Adam Saat Değerleri

İyi Çalışmalar

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Bu içeriği faydalı bulduysanız, sosyal medya hesaplarınızda paylaşarak daha fazla kişinin faydalanmasına yardımcı olabilirsiniz. Ayrıca eklemek veya düzeltmek istediklerinizi yorum olarak paylaşabilirsiniz. Böylece fayda değeri daha yüksek bir içerik oluşmasına siz de katkı sağlayabilirsiniz.

Yorum Yap

Yorum Yap

Cevabı İptal Et

Yorumlar (4)

  1. 10x6x8/100 = 5,6 adamsaatir. (Pazar günleri tatil sayılmış, 1 gün 8 saat alınmıştır.)

    Kısmında ufak bir matematik hatası olmus aykut bey 4.8 adamsaat olması gerekiyor saygılarımla..

  2. adam saat değerlerinin iş programına uygulanışı paylaştınız mı ?

    • sorunuzu tam olarak anlamadım. adam saat bize bir işin kaç adam saat ile yapılacağını gösterir. ekip sayınıza göre bu adam saat değerleri ile o işi kaç günde yapacağınızı hesaplayabilirsiniz. temel mantık bu, geriye kalan kullandıgınzz programda bu bağlantıyı kurmak. ms project kaynak oluşturup göreve atayınca bunu yapıyor zaten. excel kullanıyorsanız da 3 sütunda bu hesap bağlantısını yapabilirsiniz.

İnş. Müh. Aykut ÖZDEMİR için bir yanıt yazın Yanıtı iptal et

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir