Rayiç Bedeli Nedir?

Rayiç kelimesi, kelime anlamı olarak bir malın satış değeri demektir. Bu tanımı açacak olursak; rayiç, bir mülkün piyasa koşullarındaki alım-satım değeridir.

Kanunen “Rayiç bedel: Bu Kanun hükümlerine göre satılacak taşınmazların 8/9/1983 tarihli ve 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu veya 29/6/2001 tarihli ve 4706 sayılı Hazineye Ait Taşınmaz Malların Değerlendirilmesi ve Katma Değer Vergisi Kanununda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun hükümlerine göre tespit ve takdir edilen bedeldir.”

Rayiç neye göre değişir ?

Rayiç bedeli, ülkenin ekonomik durumuna, piyasadaki arz talep dengelerine, mülkün bulunduğu konuma, mülkün eski-yeni oluşuna, sosyal statüsüne vb. kriterlere bağlıdır.

Arsa Rayiç Değeri Nasıl Belirlenir ?

Emlak vergisine esas olan değerler, belediye sınırları içindeki cadde, sokak veya değer bakımından farklı bölgeler için ayrı ayrı hesaplanır. Asgari birim değer tespiti her dört yılda bir takdir komisyonları tarafından belirlenmektedir. Her yıl ise yeniden değerleme oranı üzerinden artırım yapılmaktadır. Maliye Bakanlığı tarafından “Yeniden Değerleme Oranı” 2013 yılı için yüzde 7,80 olarak tespit edildi. Arsalara ait asgarî ölçüde birim değer tespitinde takdir komisyonu; belediye başkanı veya tevkil edeceği memurun başkanlığı altında belediyenin yetkili bir memuru ile, defterdarın ya da vergi dairesi başkanlığı bulunan yerlerde ise vergi dairesi başkanının görevlendireceği iki memur, tapu sicil müdürü veya tevkil edeceği bir memur ve ticaret odasınca seçilmiş bir üye ile ilgili mahalle ve köyün muhtarından kurulur.

Kanunnda Rayiç Bedelin Tespiti ;

Madde 5- Bakanlık değerlendirme kararı Valiliğine ulaştıktan sonra Valiliğince kıymet takdiriyle ilgili ihtisaslara sahip kişilerden teşekkül eden komisyon kurulur.

a) Arazi, arsa veya bina yapılmış arsanın, devir veya satış yılındaki, onaylı yerleşme veya imar planı olmayan ve iskan edilmemiş bos arazi durumuna ait olmak üzere arazi, metrekare rayiç bedelleri bu komisyonca belirlenir.

b) Arsa veya bina yapılmış arsanın, devir veya satış yılındaki arsa rayiç bedelleri bu komisyonca belirlenir. Ancak, bu bedel, (a) fıkrasındaki arazi rayiç, bedelleri; yol, meydan, park, otopark, çocuk bahçesi, yeşil alan, okul, mabet, vb. hizmetlere ayrılan saha kaybı; harita, plan, aplikasyon, yol, kanalizasyon, su ve elektrik gibi kamu hizmet ve tesislerinin satış yılındaki resmi birim fiyatlara göre tespit edilecek bedeli dikkate alınarak hesaplanacak metrekare bedelden az olamaz.

Hak sahiplerine devir veya satışlarda, saha kaybı ile kamu hizmet ve tesislerine yapılan harcamalar karşılığı hesaba katılmadan, arazi rayiç bedeli üzerinden arsa rayiç bedeli hesaplanır.

c) Arazi ve arsadan ayrı; bina veya konutların, varsa eksiklikleri zikrolunarak ve satış veya devir yılındaki resmi birim fiyatlarla hesaplanacak bedelden az olmamak kaydıyla, rayiç bedelleri bu komisyonca belirlenir.

Bina veya konutun bittiği tarih ile devir veya satış tarihi arasında bir yıldan fazla sure geçmesi halinde her yıl için resmi birim fiyatlarla hesaplanacak bina veya konut bedelinin % 2 nispeti yıpranma payı olarak düşülerek bulunan bedel rayiç bedelin tayininde göz önünde tutulur. Bina veya konutun rayiç bedeline, (b) fıkrasına göre belirlenmiş rayiç bedel üzerinden devir veya satış amacına uygun olarak hesaplanacak arsa payı da eklenmek suretiyle bina veya konutun toplam rayiç bedeli bulunur.

Yukarıda zikrolunan rayiç bedeller, her yerleşme mahalli için, aynı komisyonca bir defada tespit olunur.

Rayiç bedellerinin tayininde emlak vergisi beyanına esas Maliye ve Gümrük Bakanlığınca yayımlanan asgari değerler ile Toptan Eşya Fiyatlan Genel indeksindeki artış veya düşüşler alım satım değerleri, Kamulaştırma Kanunu kıymet takdiri esasları göz önünde tutulur.

Bakanlık, Valilikçe tespit edilecek rayiç bedelleri aynen, artırarak veya azaltarak onaylayabilir. Bakanlık, bedeli tespit edilmiş ve tasdik edilmiş gayrimenkullerin, sonraki yıllarda yapılacak devir ve satışları için tasdikli fiyatlardaki genel artışlar veya azalmalar göz önünde bulundurularak tasdikli bedeli değiştirebilir. Satışın mümkün olmadığıyerlerde, Bakanlık rayiç bedelde indirim yapılarak satış çaresi aranabilir.

 

Faydalanılan kaynaklar:  http://www.emlakvergisisorgulama.com/node/205