İlginizi Çekebilir
  1. Ana Sayfa
  2. İnşaat Bilgileri
  3. Dalgakıran

Dalgakıran

featured


 Kıyı mühendisliği alanında, taşkın, dalga etkileri, erozyon gibi doğal olaylara karşı, çeşitli kıyı koruma yöntemleri geliştirilmiştir.  Bu yazımda, kıyı koruma yöntemlerinden birisi olan dalgakıran imalatını anlatacağım.

Dalgakıran Nedir?

Dalgakıran, limanları açıktan gelen dalgalara karşı korumak amacıyla inşa edilen yapılardır. Bu sayede liman yapılarının ve limana yanaşan deniz araçlarının güvenliği sağlanmış olur.

Türkiye ve dünyadan dalgakıran örnekleri :

Dalgakıran tasarımında dikkate alınan hususlar:

  • Dalga iklim istatistikleri ve buna bağlı dalganın şiddeti, yüksekliği ve yönü; yapılacak dalgakıran türünü, kesit boyutlarını ve diğer fiziksel özelliklerini belirler.
  • Yapıya bağlı deniz tabanı hareketi : Dalganın kırılması ile akım türbülanslı bir hal alıp taban malzemesinin büyük bir miktarda askıda kalmasına neden olabilir. Bu malzeme dalganın etkisi ile kıyıya gelir ve birikme yapar.
  • Yapının kıyı rejimine etkisi ( Yukarıdaki madde ile bağlantılıdır.)
  • Ekonomik, sosyal ve çevresel faktörler

Dalgakıranlar da kendi arasında yapısal özelliklerine bağlı olarak çeşitlere ayrılır. Bu yazıda anlatılacak olan imalatı en çok yapılan taş dolgu dalgakıranlardır. Taş dolgu dalgakıranların yapısından kısaca bahsedecek olursak, değişik büyüklük ve şekildeki taşların heterojen olarak birleşmesinden meydana gelir. Çekirdek tabakası, çok küçük boyutlu ocak taşlarından oluşur. Bu tabaka daha büyük boyutlardaki taşlardan ya da beton bloklardan (tetrapot, cob, dolos vb) oluşan bir ya da iki kaplama tabakası ile korunur. Taş dolgu dalgakıran imalatı için öncelikle, yakın çevrede istenilen özellik ve kalitede taş verebilen ocağın olması gerekmektedir.

Dalgakıran 7

Taşdolgu dalgakıranda meydana gelebilecek hasarlar:

  • Dalga nedeni ile üstte meydana gelecek aşınmalar, oyulmalar
  • Topuk erozyonu
  • Çekirdek malzemesindeki kayıp

Taş dolgu dalgakıranlarda, hiçbir zaman tam hasar meydana gelmez, oluşan hasarlar düzeltilmesi kolay ve az maliyetli hasarlardır.
Dalgakıran Hesabı

Taşdolgu dalgakıran hesabını, lisans eğitimimde yapmış olduğum dalgakıran tasarımı projemde detaylı olarak anlattım. İlgili dosyaya aşağıdaki linkten ulaşabilirsiniz:
https://www.aykutozdemir.com.tr/insaat/deniz-yapilari-tasarimi.html

(Not: Aşağıda uygulamasını anlatacağım imalat ile linkten ulaşacağınız projenin alakası yoktur. Linkteki proje, tasarım dersi amaçlı yapılmıştır, inşa edilmiş bir dalgakırana ait değildir. Ayrıca lisans  düzeyinde bir tasarım oldugundan, temel mantık doğru olsa da eksik ve hatalar  olabilir.)

Dalgakıran İmalatı

Yazının bu kısmına kadar, dalgakıran nedir, ne amaçla inşa edilir, tasarım kriterleri nelerdir ve stabilizesi nasıl hesaplanır? Sorularını temel bir şekilde cevapladım. Şimdi görev aldığım bir yurt dışı projesinde inşa edilmiş olan dalgakıranın, imalat aşamalarını fotoğraflarla birlikte anlatacağım.

Öncelikle bu dalgakırana ait biraz bilgi vermek istiyorum. Türkmenistan Awaza bölgesinde inşa etmiş olduğumuz bu dalgakıran, Hazar Gölü’nde ve 570 m uzunluğundadır. 0-200 kg Kum-Çakıl karışımı çekirdek dolgusu, 50 cm  kalınlıkta 50-200 kg çakıl karışımı taş şilte ve liman tarafında 0,4-1 ton karışımı taş şev kaplama, açık deniz tarafında 1,15×1,15×1,15 ebatlarında küp beton bloklar ile korunacak şekilde toplam 3 tabakadan oluşmaktadır. 1,15×1,15×1,15 ebatlarındaki beton bloklar deniz suyuna dayanıklı sülfatlı çimento içermektedir. Çekirdek dolgu malzemesini korumak amacı ile,  örgülü geotekstil filtre bezi kullanılmıştır. Dalgakıran imalatından sonra, proje kapsamında dalgakıranın kafa kısmına kafe yapılması öngörülmüş ve kafa kesiti geniş tasarlanmıştır. Daha sonra bu kısma kazıklı temel üzerine çelik konstrüksiyon kafe yapılmış ve kafeye ulaşım için dalgakıran üzerine asfalt yapılmıştır. Bu ilginç yapının da tüm aşamalarını başka bir yazımda anlatacağım.

Bölgede 45-55 km/sa hıza ulaşan rüzgarlar esmektedir. Çok nadir de olsa ( 4-5 yılda bir gibi) daha yüksek şiddette rüzgarlar da görülebilmektedir. İmalat boyunca 2-2,5 m yüksekliğinde dalgalar gördüm. Fırsatım olursa videosunu da yükleyeceğim buraya. Dalgakıran kret kotu ise ortalama deniz seviyesinden 2.9-3.15 m yüksekliktedir.

Öncelikle fikriniz olması açısından dalgakırana ait bir kesit çizimi :

dalgakıran modeli

 

 

Çekirdek dolgu imalatı

Fotoğraflarda gördüğünüz gibi, kamyonlara yüklenen malzemeleri denize dökerek, doldur-ilerle mantığı ile çekirdek dolgu imalatını gerçekleştiriyoruz. Ancak göründüğü kadar kolay değil. Özellikle dalgalı havalarda malzemeyi tutmak, yapıya şeklini vermek çok zor oluyor.  Çekirdek dolgu imalatı aşamasında herhangi bir koruyucu tabaka olmadığından, hakim rüzgar ve şiddetli dalganın geldiği açık deniz tarafına geçici koruma tabakası yapıldı. Fotoğraflarda gördüğünüz büyük taşların amacı geçici korumayı sağlamaktır. Eğer bunu yapmazsak, ilerlemek mümkün değil, orta şiddetli bir dalga tüm malzemeyi dağıtır.

Filtre Tabakası

Filtre Bezi: Filtre bezinin amacı, koruyucu tabakaların altında kalan çekirdek dolguyu tutabilmektir. Filtre uygulaması yapılmazsa, çekirdek dolgu dane çapı oldukça düşük malzemeler olduğundan, zamanla dağılacak ve dalgakıranın altı boşalacaktır. Buda çökmelere neden olacak, dalgakıranın stabilizesi bozulacaktır. Bir dalgakıran ortalama 2 senede oturmasını tamamlar. Dalgakıran oturduktan sonra zaten sıkışma tam anlamı ile gerçekleşmiş olur. Filtre bezi, bu oturma sürecinde çekirdek dolguyu muhafaza eder.

Taş Şilte Tabakası: Çekirdek dolgunun ilk koruyucu tabakasıdır. Dane çapı çekirdek dolgudan daha büyük malzemeden oluşur. Yapılış amacı ise çekirdek dolgu ve filtre bezini korumak, üstündeki koruyucu tabakanın imalatı için zemin hazırlamaktır. Filtre bezinin üstüne kaldığı için kum içermez, sadece çakıl içerir. Böylece oturma süresince kayıp daha az olur. Ayrıca filtre bezini, üstündeki ağır tabakanın yıpratıcı etkisine karşı da korur. Filtre bezi serilirken taş şilte tabakası da yapılır. Böylelikle filtre malzemesini yerleştirmek ve sabit tutmak da daha kolay olur.

Koruyucu Tabaka

Taş Şev Tabakası : En son koruyucu tabakadır. Deniz etkisine karşı yapıyı ilk savunan tabakadır aynı zamanda. Şevler her zaman böyle düzgün olmaz :) Bir yat kulübü projesi olduğu için estetik de önemliydi ve her bir taş oldukça özenli yerleştirildi. Bunun için sıkı bir de operatör lazım tabi.

Küp Blok Tabakası: Açık deniz tarafındaki son koruyucu tabakadır. Taş ocağından gelen malzemenin yetersiz olması ve de beton blok korumanın daha sağlam olması nedeni ile yüksek dalga etkisine maruz kalan tarafta küp beton bloklu koruma tabakası tercih edildi. Küp bloklar sahada prekast kalıplarda imal edilerek dalgakırana nakledildi. Vinç ve küplere uygun aparat yardımı ile random olarak yerleştirildi. Random olma sebebi, dalga etkisini sağlıklı bi şekilde sönümlemek. Nizami bir yerleşimde, boşluklar kalacak ve dalgaya karşı tam koruma sağlanamayacaktır. Böylece altındaki malzeme boşalacaktır. Dezavantajlarından birisi ise, taş şev kadar hızlı ilerlememesi. İmalatının ve yerleşiminin daha zor olması.

 

Sanırım bir dalgakıran imalatının sonuna geldik. Eksik, hatalı bilgi varsa affola, iletişime geçerek düzeltimesine katkıda bulunabilirsiniz.

 

İşte bu da son hali, HARİKA DEĞİL Mİ?!

Unutmadan;

Dalgakıran statik hesabını çok basit bulmuştum ancak uygulaması öyle değil. Kurulu kalıba beton dökmeye benzemiyor :) Deniz ile mücadele çok zor, hele ki efkarlı zamanlarında :D Bunu tecrübe edindim. Ancak böyle prestijli ve farklı imalatarın olduğu projede görev aldığım için, çok şanslıyım herhalde. Bu arada, mendirek imalatı 6 ayda tamamlandı. Sormak istediğiniz soru varsa çekinmeden konu altına yorum bırakabilirsiniz.

Teşekkürler

 

Bu içeriği faydalı bulduysanız, sosyal medya hesaplarınızda paylaşarak daha fazla kişinin faydalanmasına yardımcı olabilirsiniz. Ayrıca eklemek veya düzeltmek istediklerinizi yorum olarak paylaşabilirsiniz. Böylece fayda değeri daha yüksek bir içerik oluşmasına siz de katkı sağlayabilirsiniz.

Yorum Yap

Yorum Yap

Yorumlar (28)

  1. Merhaba yazınızı ilgi ile okudum teşekkürler. Biz yüzer dalga kıran üzerinde çalışmalar yapıyoruz. İlk testlerimiz başarılı geçti. Değerli yorumlarınızı duymak isterim. Saygılar.
    https://www.instagram.com/p/BjwnE5IHtgX/?utm_source=ig_share_sheet&igshid=bhax2aem834x

    • merhabalar

      öncelikle tebrik ederim, gerçek mahallerde uygulanabildiğini görmek isteyeceğimiz, oldukça yenilikçi bir girişim.

      yüzey dalgakıranın malzemesi, zemine sabitleme sistemi vs. ile ilgili detaylı bilgileri edinebileceğimiz bir link paylaşabilir misiniz?

      başarılarınızın devamını dilerim.

      • Yusuf Erdığan 4 yıl önce

        Çalışmalarımız tamamlandı. Kurulum beraber firma kurulacak partner arıyoruz. Mail adresinize dosyaları atacağım. Saygılarımla

  2. Arkadaslar ben Tekirdag sarkoyde deniz kenarında evi olan ve deniz tarafındaki betonarme duvarı yıkılan bir evin sahibiyim.Bana yardimci olursanız sevinirim . şimdiden tessekurler . yeni duvarın temelini en azından beton yaptırmak istemiyorum ve duvar 30-40 cm suyun icinden baslar durumda su anda temel derinliğini bilmiyorum.yeni duvarı büyük kayalarla yaptırmak istiyorum en azından 2 metre lik temel kismini. bu kayalar tekirdag tarafında bir tas ocağından temin edilebilir mi? bu isi yapicak tas döşeme isinin erbabı is makinesini ve operatoruu nasmil bulabilirim?

  3. Gürkan Göçer 5 yıl önce

    Samimî ve muhteşem bir yazı. Teşekkür ediyorum. Biz Mersin Erdeml de 640 daireli güzel bir siteyiz. Mevcut site yönetimi mendirek yapmak istedi ve inşaat başladı . Ancak çıplak gözle ve teknik bakışım olmamasına rağmen uyduruk bir inşaat olduğunu anlıyorum bu konuda sizden bilgi almak istiyorum Selamlar 0532 433 0502 Gürkan Göçer Mersin Oto Galericiler Başkanı

  4. Denize girme plajına kum gelmesi için Kaya’lar ile 20 m. Dalga kıran yapabilirmiyiz kanunen sakınca varmı bilgi verirseniz memnun olurum

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir