Ekap sınır değer hesabı ve aşırı düşük sorgulama

4734 sayılı kanuna tabi yapılan kamu ihalelerinde en düşük teklif vererek ihale alınmaz. Günümüzde rekabetin yoğunlaşması ve e-ihale sistemi sonucu artık en düşük teklif vermek avantaj sağlamıyor. Sizde yapım ihalelerine katılıp iş almak istiyorsanız, teklif mühendisliği yapmadan ihaleye girmeyin. Firmanız boşuna teminat mektubu masrafı ve zaman harcamasın.

Kamu ihalesinde en düşük teklif veren ihaleyi almıyor mu?

Firmanızın ihalede en düşük teklifi vermesi size işi kazandırmaz. Bunun için mevzuat ile farklı detayları bilmeniz gerekir. Öncelikli olarak ihale mevzuatında en düşük teklifi konusuna bakalım.

Sınır değer ve aşırı düşük teklifler

MADDE 60 – (1) İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra Kurum tarafından belirlenen yönteme göre sınır değeri hesaplar.
(2) Aşırı düşük sorgulama tespit ve değerlendirme işlemlerine ilişkin olarak, ihale ilanı ve dokümanında belirtilmek kaydıyla üçüncü, dördüncü ve beşinci fıkralardaki koşullar çerçevesinde aşağıdaki seçeneklerden bir tanesi kullanılır.
a) Sınır değerin altında olan teklifler ihale komisyonunca aşırı düşük teklif olarak tespit edilir ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen kriterlere göre teklifte önemli olduğu tespit edilen bileşenler ile ilgili ayrıntılar yazılı olarak istenir. İhale komisyonu;
1) Yapım yönteminin ekonomik olması,
2) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,
3) Teklif edilen işin özgünlüğü,
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.
b) Aşırı düşük teklif sınır değerinin altında teklif sunan isteklilerin teklifi açıklama istenmeksizin reddedilir.
(3) Yaklaşık maliyeti Kanunun 8 inci maddesinde öngörülen eşik değerin üçte birine eşit veya bu değerin üzerinde olan ihalelerde, ikinci fıkranın (a) bendinin kullanılması zorunludur.
(4) Yaklaşık maliyeti Kanunun 8 inci maddesinde öngörülen eşik değerin üçte birine kadar olan ihalelerde ikinci fıkranın (a) veya (b) bendindeki seçeneklerden birisinin kullanılması zorunludur.
(5) Kurum tarafından yayımlanan aşırı düşük teklif açıklama istenilmeksizin reddedilecek tekliflere ilişkin alımlar listesinde yer alan işlerin ihalelerinde ikinci fıkranın (b) bendinin kullanılması zorunludur.

Ekap sınır değer hesabı nasıl yapılır?

Firmanız ihaleye teklif verdikten sonra birtakım hesaplamalara tabi olacaktır. Bunların ilki ekap sınır değer hesabıdır. Burada mevzuatta belirtilen formül devreye girmektedir. Gelin bu formülü detaylıca inceleyelim.

Aşırı düşük teklif sınır değerinin tespitine ilişkin örnek aşağıda yer almaktadır:

Yaklaşık maliyeti (YM) 100.000 TL olan bir ihalede, 17 adet teklif verilmiş olup bunlardan 12 adedinin geçerli teklif olduğu belirlenmiştir. İhale konusu yapım işinde uygulanacak sınır değer katsayısının 1,20 olduğu kabul edilirse;

Örnek ihale teklif listesi

1. ADIM: T_ort1’nın hesaplanması:

Geçerli 10 teklifin aritmetik ortalaması alınır. (1 nolu teklif yaklaşık maliyetin % 40’ından düşük, 12 nolu teklif yaklaşık maliyetin % 120’sinden yüksek

Ekap sınır değer hesaplama formülü

T_ort1 = (44.000 + 48.000 + 49.500 + 55.000 + 62.000 + 68.200 + 69.000 + 72.200 + 82.000 + 112.800)/10

T_ort1 = 66.270,00 (Sonuç değeri 2 ondalık basamak olacak şekilde yuvarlanır.)

2. ADIM: Standart sapmanın hesaplanması:

(σ = )

σ = [[(44.000 – 66.270,00)² + (48.000 – 66.270,00)² + (49.500 – 66.270,00)² + (55.000 – 66.270,00)² + (62.000 – 66.270,00)² + (68.200 – 66.270,00)² + (69.000 – 66.270,00)² + (72.200 – 66.270,00)² + (82.000 – 66.270,00)² + (112.800 – 66.270,00)²] / (10-1)]^1/2

σ = 20.317,05 (Sonuç değeri 2 ondalık basamak olacak şekilde yuvarlanır.)

3. ADIM: Aritmetik ortalamadan standart sapma çıkartılır ve eklenir.

T_ort1 – σ = 66.270,00 – 20.317,05 = 45.952,95

T_ort1 + σ = 66.270,00 + 20.317,05 = 86.587,05

4. ADIM: 86.587,05– 45.952,95 aralığındaki tekliflerin aritmetik ortalaması hesaplanır. (2 ve 11 nolu teklifler standart sapma aralığının dışında kaldığından ikinci ortalama hesabına dahil edilmez.)

T_ort2 = (48.000 + 49.500 + 55.000 + 62.000 + 68.200 + 69.000 + 72.200 +82.000) / 8

T_ort2 = 63.237,50 (Sonuç değeri 2 ondalık basamak olacak şekilde yuvarlanır.)

5. ADIM: C değerinin hesaplanması:

C = T_ort2 / YM

C = 63.237,50 / 100 000 = 0,632 ( Sonuç değeri 3 ondalık basamak olacak şekilde yuvarlandı)

6. ADIM: C değerinin 0,60 ile 1,00 arasında olduğu ilgili formülden (K) değeri hesaplanır.

0,60 ≤ C ≤ 1,00 →

K = (3,2 x 0,632 – 0,632² – 0,6) / (0,632 + 1)

K = 0,627 (Sonuç değeri 3 ondalık basamak olacak şekilde yuvarlanır.)

7. ADIM: Aşırı düşük teklif sınır değerinin (SD) hesaplanması:

SD (Sınır değer) =

SD = (0,627 x 63.237,50)/(0,632 x 1,20) = 52.281,00 TL olarak bulunur.

Aşırı düşük teklif sınır değeri olan 52.281,00 TL’nin altında bulunan aşağıdaki dört adet aşırı düşük teklifin;

Örnek ihaledeki aşırı düşük teklifler

4734 sayılı Kanunun 38 inci maddesi uyarınca, yukarıda yer alan açıklamalar çerçevesinde değerlendirilmesi gerekir.

Gördüğünüz gibi ihaleye katıldığınız ve artık formül ile ekap sınır değer hesabı yaptınız. Bunun sonucunda teklifiniz ortaya bir rakam çıktı. Bu rakamın altında kalan firmalar aşırı düşük sorgulama yapılacaktır.

Aşırı düşük sorgulama nasıl hazırlanır?

İdare sorgulama yapılacak iş kalemlerini belirler. Daha sonra istekli firmaya yapım işlerinde en az 5 iş günü süre verir. Bu noktada yazı size tebellüğ ettikten sonra süreniz başlar. Aşırı düşük sorgulama dosyası hazırlamanız için ihale mevzuatına hâkim olmanız gerekmektedir. En ünlü ve büyük firmalara küçücük sebeplerden dolayı aşırı düşük sorgulama dosyası yüzünden elenmektedir. Genel hatları itibariyle hazırlanması zor olmayan, ancak dikkat isteyen bir çalışmadır. Bu yüzden profesyoneller ile çalışmanız şiddetle tavsiye edilir.