Türkiye’de İnşaat Mühendisliğinin Tarihi

Ülkemizde inşaat mühendisliği, İTÜ İnşaat Fakültesi’nin de başlangıcı olarak kabul edilen ve 1727 yılında Damat İbrahim Paşa tarafından açılmış olan Humbarahane ile başlamıştır. Fakat Yeniçeriler karşı çıkınca bu girişim yarım kalmıştır. 1773 yılında, donanmadaki gemi mühendislerini yetiştirme amacı ile Gazi Hasan Paşa ve Baron de Tott’un teklifi ile III. Mustafa Mühendishane-i Bahr-i Hümayun‘u açtırmıştır. İlk adı Mühendishane olan bu üniversite Türk tarihinin ilk üniversitesidir. Bu üniversite,    I. Abdülhamit döneminde büyümeye devam etmiştir. III. Selim dönemi 1795’de,  Mühendishane-i Berrî-i Hümâyûn (kara mühendisliği) olarak ikiye ayrılmış ve bir kanunnameye bağlanmıştır. Her iki üniversite de 1808 yılına kadar eğitime devam etmiştir. Mühendishane-i Berrî-i Hümâyûn’da 1797 yılında Yeni Metodlar adlı kitap ile inşaat mühendisliği hakkında bazı kitaplar basılmıştır. Fizik, kimya, trigonometri, topoğrafya, mukavemet, hidrolik, akarsu hidroliği, akışkanlar mekaniği, optik, botanik, jeoloji, mineroloji, sektant ve oktant gibi dersler ilk defa bu üniversitede okutulmuştur.

1883 yılında II. Abdülhamit tarafından Hendese-i Mülkiye kurulmuştur. Alman sistemine göre kurulan ve gelişimi orduya bırakılan bu üniversiteden mezun olmuş pek çok inşaat mühendisi tarafından bir çok yol ve köprü  yapılmıştır. Şam-Mekke arası 1200 km’lik Hicaz Demiryolu, bu okuldan mezun olan Türk mühendisler tarafından 8 yılda tamamlanmıştır.

Türkiye’de ilk inşaat fakültesinin öğretime başladığı tarih olarak 1795 yılında kurulan Mühendishane-i Berrî-i Hümâyûn’un kuruluş tarihini kabul etmek daha doğru olacaktır. Bugünkü anlamda sivil inşaat mühendisliği  ise 1883’de kurulan Hendese-i Mülkiye ile başlamıştır. Cumhuriyet’in kuruluşuna kadar bu okullardan 432 inşaat mühendisi mezun olmuştur.